Ομιλία Σάκη Παπαδόπουλου για την ίδρυση μόνιμου γραφείου του ΠΟΥ στη χώρα μας

Ομιλία Σάκη Παπαδόπουλου ως εισηγητή στην ολομέλεια – σ/ν Υπουργείου Υγείας «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ), ενεργώντας μέσω του Περιφερειακού Γραφείου της για την Ευρώπη, για την ίδρυση υπο-γραφείου για την ποιότητα της περίθαλψης και την ασφάλεια των ασθενών στο Γραφείο ΠΟΥ Αθήνας».

Η ίδρυση μόνιμου γραφείου του ΠΟΥ στη χώρα μας είχε ανακοινωθεί τον Σεπτέμβριο του 2017, κατά την 67η Σύνοδο του Περιφερειακού Γραφείου Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στη Βουδαπέστη, με τη συμμετοχή του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ως επίσημου προσκεκλημένου.

Τη σχετική συμφωνία υπέγραψαν ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Γιάννης Μπασκόζος, και η διευθύντρια του Περιφερειακού Γραφείου του Οργανισμού για την Ευρώπη, Dr Σουζάνα Τζακάμπ, τον Ιανουάριο του 2018, στη Γενεύη.

Η Συμφωνία κυρώθηκε με τον ν.4542/2018.

Τα εγκαίνια του γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έγιναν το 2018, επί υπουργίας Ανδρέα Ξανθού, την 21 Ιουνίου του 2018, όταν ήρθαν στην Αθήνα για τα εγκαίνια του 149ου παγκόσμιου γραφείου και του 30ου στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια, ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ Τέντρος Αντχανόμ Γκεμπεγιέσους και η Διευθύντρια του Περιφερειακού Γραφείου του ΠΟΥ στην Ευρώπη Δρ Σουζάνα Τζακάμπ, τεκμηριώνοντας την αναβαθμισμένη παρουσία στην Ελλάδα του ΠΟΥ.

Η ΝΕΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

4 χρόνια μετά, η Κυβέρνηση της ΝΔ καταθέτει σχέδιο νόμου για την κύρωση συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και του ΠΟΥ, μέσω του Περιφερειακού Γραφείου του για την Ευρώπη. Η συμφωνία προβλέπει ίδρυση Υπο – Γραφείου για τη Ποιότητα της Περίθαλψης και την Ασφάλεια των Ασθενών στο Γραφείο του ΠΟΥ στην Αθήνα, με συνολική δαπάνη 5,64 εκατ. ευρώ εκ μέρους της χώρας μας με τη μορφή οικονομικής συνεισφοράς στον ΠΟΥ για την αρχική περίοδο 5 ετών. Η συνεισφορά θα καλύψει τις δαπάνες λειτουργίας του Γραφείου Αθηνών και ενδεχόμενη δαπάνη για την αντιμετώπιση του σχετικού κόστους σε περίπτωση μεταφοράς των χώρων στέγασης, διεύρυνσης του προσωπικού, συντήρησης του κτιρίου και του εξοπλισμού.

Η Συμφωνία υπογράφηκε στην Αθήνα την 15/4/2021. Αφορά όλον τον πληθυσμό για την αναβάθμιση της ποιότητας της περίθαλψης και την ασφάλεια των ασθενών σε όλα τα στάδια, με έμφαση τη ΠΦΥ αλλά και την υγιή γήρανση. Αντανακλά την αποφασιστικότητα του Περιφερειακού Γραφείου Ευρώπης του ΠΟΥ να ενισχυθεί η ηγεσία των Υγειονομικών Αρχών στη Περιφέρεια, σύμφωνα με τους στόχους του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Εντάσσεται στις συναφείς δράσεις του ΠΟΥ Ευρώπης που πηγάζουν από το νέο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για την Εργασία 2020 -25 « Ενωμένη Δράση για καλύτερη υγεία στην Ευρώπη», σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Η Συμφωνία με το Περιφερειακό Γραφείο Ευρώπης του ΠΟΥ είναι θετική. Η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμούσε ιδιαίτερα το γεγονός ότι ο ΠΟΥ τάσσονταν σταθερά υπέρ της στρατηγικής « ΥΓΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ» που χαράκτηκε το 1978 στη Παγκόσμια Σύνοδο της ΑΛΜΑ – ΑΤΑ, ότι οι αξίες που διακηρύσσει είναι αυτές της πρόληψης, της αγωγής και προαγωγής της υγείας, της αξιοπρέπειας των ασθενών, του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της αρχής « να μην μείνει κανείς πίσω», της αντιμετώπισης της φτώχειας ως παράγοντα επιβάρυνσης της υγείας, της εξάλειψης των ανισοτήτων, της καθολικής – ισότιμης – αξιόπιστης – αποτελεσματικής κάλυψης των αναγκών υγείας όλων, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων και μεταναστών. Εκτιμούμε ακόμη το γεγονός ότι ο ΠΟΥ πήρε θέση για τις πατέντες των εμβολίων ως δημόσια αγαθά.

Όμως το ζήτημα Ποιότητα Περίθαλψης και Ασφάλεια των Ασθενών σε όλα τα στάδια μέχρι την υγιή γήρανση, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα για την κυβερνητική πολιτική στην Ελλάδα, αλλά και για την Ενωμένη Ευρώπη που εξακολουθεί να μην έχει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική υγείας, να θεωρεί ότι η Ποιότητα της Περίθαλψης και η Ασφάλεια των Ασθενών είναι υπόθεση κάθε Κράτους – Μέλους κι όχι καθήκον μιας Ευρώπης Αλληλεγγύης – Συνοχής – Δικαιοσύνης – Ασφάλειας για όλους τους κατοίκους της και τους πρόσφυγες – μετανάστες.

Η υγειονομική κρίση, η διαχείριση της πανδημίας, οι νέες αναδυόμενες απειλές για την υγεία, ανέδειξαν πολύ σημαντικά προβλήματα της οργάνωσης των υπηρεσιών υγείας σε όλα τα επίπεδα : από την πρόληψη, την υγειονομική επιτήρηση λοιμωδών νοσημάτων, τον εμβολιασμό, τη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, μέχρι την επείγουσα περίθαλψη, , τη νοσηλεία στο σπίτι, την έγκαιρη και ασφαλή φαρμακευτική αγωγή. Ο τεράστιος αριθμός θανάτων ( άνω των 30.000 ) από την πανδημία στην Ελλάδα είναι αποδεικτικός των ανεπαρκειών. Οι μελέτες που έγιναν, όπως αυτή των Τσιόδρα – Λύτρα, ανέδειξαν ότι στην Ελλάδα υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με τις περιφερειακές ανισότητες των υπηρεσιών υγείας. Για ποια ποιότητα περίθαλψης και ασφάλεια των ασθενών να μιλήσουμε στους κατοίκους των περιοχών που χάθηκαν όλοι οι νοσηλευόμενοι ασθενείς στις ΜΕΘ των Νοσοκομείων, στους συγγενείς αυτών που χάθηκαν νοσηλευόμενοι εκτός ΜΕΘ, στους κατοίκους των δυσπρόσιτων περιοχών – των υποστελεχωμένων Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας, στους κατοίκους των Νησιών μας που λείπουν βασικές ειδικότητες γιατρών ;

Η Συμφωνία περιλαμβάνει έρευνες για στοιχεία που τα περισσότερα ήδη υπάρχουν, όπως οι δαπάνες υγείας κατά κεφαλήν, η φαρμακευτική δαπάνη, ο αριθμός ιατρών – νοσηλευτών – κλινών ανά 1000 κατοίκους και ανά Νοσηλευτήριο, η μέση παραμονή περίθαλψης στα ΕΙ και στα ΤΕΠ, ο αριθμός ασθενών που αναμένουν μήνες να εξυπηρετηθούν… Το Υπο – Γραφείο του ΠΟΥ μπορεί να συνεργαστεί με τις Ενώσεις Νοσοκομειακών Γιατρών, τα Σωματεία Εργαζόμενων στα Νοσοκομεία, την ΟΕΝΓΕ, την ΠΟΕΔΗΝ, τους Συλλόγους Ασθενών – Καρκινοπαθών – Διαβητικών – Νεφροπαθών – Πασχόντων από Ρευματικά, Ειδικά, Σπάνια Νοσήματα, από Μεσογειακή Αναιμία, από Ινοκυστική Νόσο… για να έχει τα δεδομένα της αντιμετώπισης, της αναμονής, της υποστελέχωσης Νοσοκομείων ΄- Κέντρων Υγείας – Περιφερειακών Ιατρείων, των ελλείψεων σε νοσηλευτές, αναισησιολόγους – εντατικολόγους – ογκολόγους – νεφρολόγους – κυτταρολόγους – γιατρούς εργασίας… αλλά ακόμη και σε παθολόγους – πνευμονολόγους – καρδιολόγους – παιδιάτρους σε κάθε συγκεκριμένη Δομή Υγείας. Το Υπο – Γραφείο του ΠΟΥ θα προχωρήσει τα καθήκοντα που ανέλαβε για τη τεκμηρίωση και τη παροχή τεχνογνωσίας. Η κυβερνητική πολιτική υγείας όμως δεν συνάδει με τους στόχους για την αναβάθμιση της Ποιότητας της Περίθαλψης, την Ασφάλεια των Ασθενών, την έγκαιρη αντιμετώπιση των μολυσματικών και με ασθενειών.

Η σημαντική μεταρρύθμιση της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ στη ΠΦΥ με ΤΟΜΥ, Οικογενειακούς Γιατρούς, Νοσηλευτές, Επισκέπτες Υγείας, Κοινωνικούς Λειτουργούς, Διοικητικό Προσωπικό, έγινε σε στενή συνεργασία με τον ΠΟΥ, που συνέβαλε και στην χρηματοδότησή της από το ΕΚΤ και το ΕΣΠΑ. Σε στενή συνεργασία έγινε και η στήριξη της επείγουσας περίθαλψης με οργάνωση αυτοτελών ΤΕΠ, καθώς και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη δημόσια υγεία.

Η Έκθεση αξιολόγησης των μεταρρυθμίσεων που έχουν εφαρμοστεί στο σύστημα υγείας της Ελλάδας από την αρχή της υγειονομικής κρίσης μέχρι το 2ο εξάμηνο του 2018 επικροτεί την κάλυψη των ανασφάλιστων, τα θεραπευτικά και διαγνωστικά πρωτόκολλα, τον μηχανισμό αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας ( ΗΤΑ ) και επισημαίνει ότι ο Νόμος 4486/2017 θέτει τις βάσεις εισαγωγής ενός νέου συστήματος ΠΦΥ που ενσωματώνει τις θεμελιώδεις αρχές του ΠΟΥ, δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην ομαδική εργασία, την ενίσχυση των κοινοτήτων, τα προγράμματα πρόληψης, τις δραστηριότητες προαγωγής της υγείας και αναμένεται να οδηγήσει όχι μόνον όχι μόνον στη καλύτερη πρόσβαση σε ποιοτική φροντίδα υγείας αλλά και σε μια πιο ορθολογική και αποτελεσματική χρήση των υφιστάμενων υπηρεσιών. Η εξαιρετικά αναλυτική έκθεση έγινε κάτω από τον συντονισμό και την καθοδήγηση του Τμήματος των Συστημάτων Υγείας και Δημόσιας Υγείας του Περιφερειακού Γραφείου Ευρώπης του ΠΟΥ.

Η μεταρρύθμιση του Ν.4486/2017 πρόβλεπε ολοκληρωμένο δίκτυο των ΤΟΜΥ και των άλλων Δομών ΠΦΥ μέχρι το 2027, Κέντρα Ειδικής Φροντίδας για εξειδικευμένες υπηρεσίες ειδικής αγωγής – αποκατάστασης – οδοντοπροσθετικής – παιδοοδοντιατρικής – φυσικοθεραπείας… Κι όμως. Η κυβέρνηση της ΝΔ δεν αύξησε ούτε κατά 1 τις 127 ΤΟΜΥ που παρέλαβε, καθυστερεί αφάνταστα τις 1935 προσλήψεις που έχουν περαιωθεί και ουσιαστικά καταργεί τον Ν.4486/2017.

Πολύ καλά προχωρήσαμε στη καθολική δωρεάν ψηφιακή μαστογραφία σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 50 – 69 ετών υλοποιώντας τη πρωτοβουλία γυναικών βουλευτών με επικεφαλής την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά, μια πρωτοβουλία που είχε ήδη υιοθετηθεί με το ΦΕΚ 2315/19-6- 2018 και είχε αρχίσει να εφαρμόζεται από τον Κανονισμό Παροχών του ΕΟΠΥΥ. Η θαυμάσια αυτή δράση πρέπει να συνοδευτεί από μια αντίστοιχη πρωτοβουλία για δωρεάν κολονοσκοπήσεις καθώς είναι πολύ ανησυχητική και η εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου. Δωρεάν πρέπει να είναι και η αντιμετώπιση των ύποπτων ευρημάτων από τις μαστογραφίες και τις κολονοσκοπήσεις, όπως η αφαίρεση των όγκων και των πολυπόδων που εξαλλάσσονται. Δωρεάν πρέπει να είναι και οι βρογχοσκοπήσεις, η χημειοθεραπευτική και ακτινοθεραπευτική αγωγή σε επαρκή Ογκολογικά Κέντρα, η χορήγηση των φαρμάκων στους ογκολογικούς και άλλους χρονίως πάσχοντες ασθενείς, οι κυτταρικές και γονιδιακές θεραπείες, η ιατρική της ακριβείας…

Αναμφισβήτητα, το Γραφείο και το Υπο -Γραφείο του ΠΟΥ στην Αθήνα θα συμβάλλουν με τη τεχνική τους υποστήριξη και τις δράσεις τους στην αναβάθμιση της Ποιότητας της Περίθαλψης στην Ελλάδα και στη προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών. Οι πολλαπλές όμως απειλές για την υγεία, οι νέες αναδυόμενες απειλές και από τον βιασμό του περιβάλλοντος, από την κλιματική κρίση, απαιτούν πολιτικές υγείας που συνειδητοποιούν ότι η υγεία ως πλήρης σωματική – ψυχική και κοινωνική ευεξία είναι δημόσιο αγαθό, είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Η κυβερνητική πολιτική αντιμετωπίζει την υγεία ως εμπόρευμα προς πώληση με τους νόμους της αγοράς. Γιαυτό και το Υπουργείο Υγείας αντικειμενικά δεν θα μπορέσει να βοηθήσει τον ΠΟΥ στους στόχους του για την αναβάθμιση της Ποιότητας της Περίθαλψης και την Ασφάλεια των Ασθενών, παρά την πρόθεσή του που δεν μπορούμε να την αμφισβητήσουμε.

Ο ΠΟΥ επισημαίνει την αναγκαιότητα συνάφειας πολιτικών υγείας, δομών και πόρων για να υπάρξει η μετάβαση στη καθολική, ισότιμη, υγειονομική κάλυψη, στην Αποτελεσματική, Ασφαλή, Ανθρωποκεντρική Περίθαλψη, με έμφαση τη πρόληψη, τη ΠΦΥ, την αγωγή και προαγωγή της υγείας, τη διαρκή εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων, τη πρόσβαση στα καινοτόμα ανοσοτροποποιητικά ακριβά φάρμακα – στην ιατρική της ακριβείας – στις κυτταρικές και γονιδιακές θεραπείες… Η κυβερνητική πολιτική υγείας δεν προωθεί τους στόχους αυτούς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη πορεία προς ένα ολοκληρωμένο – ποιοτικό – ανθρωποκεντρικό ΕΣΥ. Ανέλυσε τις προϋποθέσεις με τους πόρους και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τη σταδιακή χρηματοδότηση της υγείας από τον κρατικό προϋπολογισμό στο 7% του ΑΕΠ, με το ανθρώπινο δυναμικό, τις προσλήψεις, την αναγκαιότητα να παραμείνουν στο ΕΣΥ οι επικουρικοί και συμβασιούχοι μαχητές του, τη θεσμική και οργανωτική ανασυγκρότηση του ΕΣΥ, τα κίνητρα για τις άγονες ειδικότητες, τις άγονες προκηρύξεις θέσεων, τις άγονες περιοχές, τους μισθούς των λειτουργών του ΕΣΥ… Προτάσεις συγκεκριμένες έχει κάνει και το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ και το ΜΕΡΑ- 25.

Χρειάζεται λοιπόν μια εναλλακτική προοδευτική κυβερνητική πολιτική για να υπάρξει εποικοδομητική συνεργασία με τον ΠΟΥ στους στόχους για Ποιότητα της Περίθαλψης και Ασφάλεια στους Ασθενείς.

Η επίσημη έναρξη του γραφείου υποστηρίζει τις κοινές προσπάθειες του ΠΟΥ και της ελληνικής κυβέρνησης, για την υγεία για όλους, ανέφερε κατά το χαιρετισμό του ο Δρ. Τέντρος. Συνεχάρη «τα αδέρφια του, Ανδρέα και Γιάννη» όπως αποκάλεσε τον υπουργό Υγείας Ανδρέα Ξανθό και τον γενικό γραμματέα Δημόσιας Υγείας Γιάννη Μπασκόζο, για την αφοσίωση τους στην καθολική και ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στο σύστημα υγείας. Δήλωσε μάλιστα εντυπωσιασμένος, από το γεγονός ότι λειτουργούν ήδη περισσότερες από 90 Τοπικές Ομάδες Υγείας (ΤΟΜΥ). Η Ελλάδα, πρόσθεσε, πρέπει να στραφεί σε προγράμματα πρόληψης και προαγωγής της Υγείας και για δύο επιπλέον λόγους: Ο πρώτος είναι η αυξανόμενη γήρανση του πληθυσμού και ο δεύτερος έχει να κάνει με τον αυξημένο δείκτη θνητότητας λόγω τροχαίων ατυχημάτων. Ο Δρ Τέντρος μίλησε για επενδύσεις με τρόπο γρήγορο και αποφασιστικό.

Στην συνεργασία του ΠΟΥ με τις ελληνικές υγειονομικές αρχές, αναφέρθηκε και η Δρ Σουζάνα Τζακάμπ, τονίζοντας ότι τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα υπήρξε ένα θετικό παράδειγμα περιφερειακών πολιτικών υγείας προσαρμοσμένων σε εθνικό επίπεδο και ότι ο νόμος για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι ένα από τα κύρια αποτελέσματα αυτής της πορείας. Η συνεργασία μας με το υπουργείο Υγείας, είπε, στοχεύει στην μείωση των κινδύνων για την υγεία και στην αντιμετώπιση ζητημάτων, όπως η υγειονομική κάλυψη των μεταναστών. Ανέφερε ότι το Γραφείο θα υποστηρίξει επίσης προγράμματα συνεργασίας κρατών, όπως για την πρόληψη και τον έλεγχο ασθενειών που μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών (κουνούπια). Η λειτουργία γραφείου του ΠΟΥ στην Ελλάδα, μας δίνει μια μοναδική ευκαιρία να συνεργαστούμε στενότερα με την κυβέρνηση για τη συνεχιζόμενη μεταρρύθμιση της υγείας και να θέσουμε τους ανθρώπους στο επίκεντρο των υπηρεσιών υγείας, κατέληξε η Δρ. Τζακάμπ.

Από την πλευρά του ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Αμανατίδης, ανέφερε ότι η ίδρυση μόνιμου γραφείου του ΠΟΥ στη χώρα μας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, το οποίο προσδίδει κύρος και ασφάλεια στην Ελλάδα, τοποθετώντας την πολύ ψηλά σε ζητήματα δημόσιας υγείας. Όπως είπε, η τεχνογνωσία του ΠΟΥ στην εκπόνηση και εφαρμογή πολιτικών δημόσιας υγείας, με έμφαση στην πρόληψη και την αγωγή υγείας, είναι σημαντικοί παράγοντες που βοηθούν στο σχεδιασμό, στη νομοθέτηση και στην υλοποίηση των πολιτικών υγείας στη χώρα μας. Παράλληλα, πρόσθεσε, το γραφείο του ΠΟΥ στην Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής θέσης της χώρας μας, έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει αυξημένο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, με διευρυμένο θεματικό περιεχόμενο. Κυβέρνηση και Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σηματοδοτούν σε ανώτατο επίπεδο την έναρξη της συνεργασίας, η οποία βάζει στο επίκεντρο την καθολική κάλυψη των πολιτών και την εμπειρία της Ελλάδας στην κάλυψη των αναγκών υγείας προσφύγων, μεταναστών και άλλων ευάλωτων ομάδων», ανέφερε.

Τι ανέφερε ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός

Η ίδρυση του Γραφείου απέδειξε έμπρακτα την προσπάθεια της χώρας να ενισχύσει το δημόσιο σύστημα υγείας, ενώ αποτέλεσε την ουσιαστική υλοποίηση του στόχου της συστηματικής και αναβαθμισμένης παρουσίας του ΠΟΥ στην Ελλάδα. Η εξέλιξη αυτή δεν ήταν τυχαία. Ήταν προϊόν ισχυρής πολιτικής βούλησης της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας και της κυβέρνησης συνολικά να προχωρήσει και να αναβαθμιστεί η συνεργασία της χώρας μας με τον ΠΟΥ. Στόχος της συνεργασίας ήταν η παροχή της αναγκαίας τεκμηρίωσης και τεχνογνωσίας στην εφαρμογή κρίσιμων μεταρρυθμίσεων που εντάσσονται στο πολιτικό σχέδιο της καθολικής κάλυψης των αναγκών υγείας του πληθυσμού. «Η στρατηγική ‘Υγεία για όλους’ της Αλμα-‘Ατα πριν από 40 χρόνια , η συνεχής προσπάθεια εξάλειψης των ανισοτήτων στην πρόσβαση, ο σύγχρονος στόχος του ΠΟΥ «να μη μείνει κανείς πίσω» , υπηρετούν ένα πρόταγμα ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης στην υγεία. Ακριβώς γι’ αυτό μας ενέπνευσαν και μας καθοδήγησαν στη στοχοθεσία και στο στρατηγικό σχεδιασμό του υπουργείου Υγείας, που υλοποιήθηκε μέσω της στήριξης, ενδυνάμωσης και «ηθικοποίησης» του δημόσιου συστήματος υγείας». Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι καταφέραμε σε περίοδο μεγάλης και παρατεταμένης οικονομικής κρίσης να καλύψουμε με καθολικό και ισότιμο τρόπο τους ανασφάλιστους πολίτες της χώρας (που έφτασαν να είναι το 25-30% του πληθυσμού), να σταματήσουμε τις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και να επενδύσουμε στο Σύστημα Υγείας περισσότερους ανθρώπινους και υλικούς πόρους και, κυρίως, να δρομολογήσουμε πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούσαν για χρόνια: νέο μοντέλο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και οικογενειακής ιατρικής, HTA για τα καινοτόμα φάρμακα, κεντρικοποίηση προμηθειών, θεραπευτικά πρωτόκολλα, Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία, ενίσχυση των ΤΕΠ και ολοκληρωμένη διαχείριση των επειγόντων περιστατικών, περιορισμός των ‘άτυπων πληρωμών’ και των ‘καταστροφικών’ δαπανών των πολιτών. Στην υλοποίηση αυτών των μεταρρυθμίσεων, με κορυφαία την ΠΦΥ, που για μας είναι το ‘κλειδί’ για την εγγυημένη πρόσβαση όλων των πολιτών σε συνεχή, ολοκληρωμένη, ανθρωποκεντρική και ποιοτική φροντίδα είχε παίξει η μέχρι τότε συνεργασία μας με τον ΠΟΥ Ευρώπης».

Όσον αφορά τις δράσεις για την καθολική και ισότιμη πρόσβαση των ανασφάλιστων στις δομές Υγείας και για την αξιόπιστη και αποτελεσματική υγειονομική φροντίδα των προσφύγων-μεταναστών μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε, όχι μόνο τις επείγουσες, αλλά σιγά-σιγά και τις πιο ειδικές ανάγκες υγείας των χιλιάδων προσφύγων που ζουν στη χώρα. Δεν επιτρέψαμε να μετατραπεί το προσφυγικό σε πρόβλημα δημόσιας υγείας, θωρακίζοντας την κοινωνία μας από την επιρροή ακραίων, ξενοφοβικών, ρατσιστικών και μισαλλόδοξων κραυγών. . Αυτό ήτανι μια μεγάλη συνεισφορά στη Δημοκρατία στην Ελλάδα αλλά και στο ανθρώπινο και αλληλέγγυο πρόσωπο της Ευρώπης, που δυστυχώς παραμένει ζητούμενο και υπό συνεχή αμφισβήτηση. Η αξιόπιστη και αποτελεσματική υγειονομική φροντίδα των προσφύγων-μεταναστών αποτέλεσε προτεραιότητα της πολιτικής υγείας της χώρας. Ήταν και παραμένει για μας μια μεγάλη πρόκληση η διαχείριση αυτού του μείζονος κοινωνικού προβλήματος που διχάζει όλη την Ευρώπη, με τρόπο που να σέβεται τις ιδιαίτερες ανάγκες και την αξιοπρέπεια αυτών των πληθυσμών, χωρίς ‘εκπτώσεις’ στα ανθρώπινα δικαιώματα και στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Με τη συνδρομή των δημόσιων δομών υγείας, του ΚΕΕΛΠΝΟ, του ΕΚΕΠΥ, του ΕΚΑΒ, της ΑΕΜΥ, των έγκυρων ΜΚΟ και πολλών εθελοντών, με την οικονομική στήριξη της ΕΕ και με «εργαλείο» τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΥ, λήφθηκαν τα αναγκαία μέτρα πρόληψης, επιδημιολογικής επιτήρησης και έγκαιρης παρέμβασης σε περιπτώσεις κρουσμάτων λοιμωδών νοσημάτων. Έτσι, αντιμετωπίστηκαν τόσο οι επείγουσες όσο και οι πιο ειδικές ανάγκες υγείας των χιλιάδων προσφύγων που ζουν στη χώρα. Με την πολύτιμη συνδρομή του ΠΟΥ, η χώρα μας οργάνωσε καλύτερα και πιο αποδοτικά το ΕΣΥ, ανέπτυξε για πρώτη φορά ένα σύγχρονο μοντέλο ΠΦΥ, εξασφάλισε στην πράξη την καθολική κάλυψη , ενίσχυσε την υγειονομική ασφάλεια της κοινωνίας και αναβάθμισε το διεθνές της κύρος.