18 19 Μαΐου 1919

 Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, όλοι  φέρνουμε στις μνήμες μας εκείνο το εκλεκτό τμήμα του Ελληνισμού, που άντεξε στις κακουχίες, ασπάστηκε τον μωαμεθανισμό, προκειμένου να γλιτώσει την κακομεταχείριση, αν και στην πραγματικότητα παρέμειναν χριστιανοί, και δεν κατέφυγε στην Νότια Ρωσία για να σωθεί. Μετά την αναγνώριση της ανεξιθρησκίας, το ελληνικό στοιχείο άρχισε να ακμάζει, πήρε στα χέρια του την οικονομία της περιοχής, ίδρυσε σχολεία καθώς και το περίφημο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας, ενώ επίσης διέθετε τυπογραφείο, περιοδικά, εφημερίδες, λέσχες και θέατρα, τονίζοντας μ’ αυτό τον τρόπο το υψηλό πνευματικό τους επίπεδο.

Είχα την τύχη να μεγαλώνω σε ένα χωριό που είναι χωρισμένο στα δύο. Από τη μία μεριά οι ντόπιοι και από την άλλη οι πόντιοι. Όλα αυτά τα χρόνια συμβίωσης μαζί τους, έμαθα τις συνήθειες τους, τα ήθη και έθιμα, τα φαγητά τους, την ιστορία τους. Όλα αυτά τα χρόνια σύναψα φιλικές σχέσεις με τα παιδιά τους, είδα να πραγματοποιούνται γάμοι, αλλά δεν ένιωσα ποτέ αυτή την οριογραμμή που χώριζε δύο πολιτισμούς. Σε κάθε εκδήλωση χόρευα τους χορούς τους σαν να ήταν δικοί μου, δοκίμαζα τις γεύσεις τους και κάθε χρόνο τέτοια μέρα πάντα τους κοίταζα με αγάπη, να κλαίνε, χωρίς ποτέ να ξεχνάνε.

Αυτό που με εντυπωσιάζει, από την επαφή μαζί τους,είναι ότι διατηρούν μεγάλο σεβασμό για την παράδοση τους, χρησιμοποιούν δική τους διάλεκτο, την ποντιακή και χορεύουν τους χορούς της πατρίδας τους με κάθε ευκαιρία, φροντίζοντας να μην ξεχαστούν ποτέ. Ένας λαός λοιπόν, ξεριζωμένος, γεμάτος θλίψη και νοσταλγία, κατάφερε να σταθεί στα πόδια του, να επιβιώσει σε έναν άλλο τόπο, να δημιουργήσει σπίτι και οικογένεια και να αρχίσει ξανά να ονειρεύεται.

Της Σταματίας Γκαραλιάκου