Ένα οικόπεδο, δύο κόσμοι και τρεις «αλήθειες»

Στην Καλαμπάκα, όπως φαίνεται, δεν χρειάζεται καν σεισμός για να ραγίσει η κοινωνική συνοχή. Ένα οικόπεδο αρκεί. Ένα «ευλογημένο» οικόπεδο, σε μια πλατεία που μέχρι πρότινος γνώριζε περισσότερη σκιά από τα πλατάνια της παρά από πολιτικά παιχνίδια. Και όμως, οι τελευταίες εξελίξεις ανέδειξαν μια βαθιά ρωγμή στο τοπικό σώμα ρωγμή πολιτική, κοινωνική, και δυστυχώς, θεσμική.

Ο Δήμαρχος, με τη γνωστή του αυτοπεποίθηση, εμφανίστηκε «δικαιωμένος». Κατήγγειλε πολιτική σκευωρία, παραπλάνηση των πολιτών και φυσικά δεν παρέλειψε να «φωτογραφίσει» την Αντιπολίτευση ως υπαίτια του διχασμού. Και αν το πολιτικό θερμόμετρο ανέβηκε, η δική του ρητορική θερμοκρασία άγγιξε τα όρια του βρασμού. Πιθανώς, από το βάρος της αλήθειας που μόνο ο ίδιος φαίνεται να σηκώνει σαν άλλος πολιτικός Σίσυφος.

Η Μητρόπολη, από την άλλη, διά στόματος του Σεβασμιωτάτου κ.κ Θεόκλητου, επέλεξε έναν πιο ήπιο αλλά εξίσου δηλωτικό τόνο. Σε μια επιστολή που χαρακτηρίστηκε από κάποιους «πνευματική», από άλλους «πολιτικά αφελής» και από μερικούς τρίτους «πολιτικά στοχευμένη», ανακοίνωσε την απόσυρση της αίτησης. «Αν ένας δημότης διαφωνεί, δεν έχει νόημα», μας είπε. Μεγάλο το θάρρος του λόγου και ακόμα μεγαλύτερη η μαεστρία της υποχώρησης χωρίς απώλειες. Αλτρουισμός ή έξυπνη υπεκφυγή; Ο χρόνος θα δείξει. Αν και το κοινό συνήθως βλέπει τη σκηνή, όχι τα παρασκήνια.

Η Αντιπολίτευση, με επιστολή γεμάτη «διευκρινίσεις», μας διαβεβαιώνει ότι δεν ήταν ποτέ αντίθετη με την ανέγερση του επισκοπικού κτηρίου γενικά μόνο με την επιλογή του συγκεκριμένου χώρου. Επικαλέστηκε ημερομηνίες, επισήμανε διαδικασίες, θύμισε ότι ενημέρωσε «μία ημέρα πριν το δημοτικό συμβούλιο». Τόση ακρίβεια, που θα τη ζήλευε μέχρι και φορολογικός έλεγχος.

Και οι πολίτες; Άλλοι αγανακτισμένοι, άλλοι αμήχανοι και αρκετοί όπως πάντα παρατηρητές. Μερικοί ανάρτησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την αγανάκτησή τους με κεφαλαία γράμματα και τρία θαυμαστικά. Άλλοι ψιθύρισαν την άποψή τους στο καφενείο, αναμένοντας να δουν από πού φυσάει ο άνεμος. Και οι υπόλοιποι, κουρασμένοι πια, αναρωτήθηκαν σιωπηλά αν αυτό που χτίζεται τελικά είναι ένα κτίριο ή ακόμα ένα χάσμα.

Και τα τοπικά μέσα; Πιστά στο ρόλο τους, έκαναν αυτό που ξέρουν καλύτερα: φούσκωσαν, αναπαρήγαγαν, μεγέθυναν και γιατί όχι τσουβάλιασαν. Οι τίτλοι πιο κραυγαλέοι, τα μικρόφωνα γεμάτα γνώμες και ελλείψεις, και η ουσία χωμένη κάπου ανάμεσα σε εισαγωγικά και ερωτηματικά. Αν υπήρχε βραβείο για την αποδόμηση του διαλόγου, θα το είχαν σίγουρο.

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, καταφέραμε όλοι μαζί διοίκηση, εκκλησία, αντιπολίτευση, πολίτες, μέσα να μετατρέψουμε ένα διοικητικό αίτημα σε σύμβολο σύγκρουσης, μια δωρεά σε πεδίο αντιπαράθεσης και έναν κοινό δημόσιο χώρο σε ιδεολογικό ναρκοπέδιο. Επιδόσεις που δύσκολα συναντά κανείς, ακόμα και σε μεγάλα πολιτικά κέντρα. Ή μήπως όχι;

Ίσως, όπως πάντα, η ουσία δεν βρίσκεται στο χώμα αλλά στους θεσμούς. Όταν η πολιτική επικοινωνία υποκαθιστά τον δημόσιο διάλογο, όταν η Εκκλησία εμπλέκεται (άθελά της ή όχι) σε κομματικούς διαξιφισμούς, όταν τα τοπικά ΜΜΕ επιλέγουν το σιγοντάρισμα αντί της διαφώτισης και όταν η κάθε πλευρά μιλά για «αλήθεια» και «σεβασμό» αλλά ακούει μόνο τον εαυτό της, τότε ο διχασμός δεν είναι ατύχημα. Είναι προϊόν σχεδιασμού. Ή στην καλύτερη περίπτωση, αδιαφορίας επενδυμένης με λόγια περί ενότητας.

Η Καλαμπάκα αξίζει καλύτερα. Και κυρίως, αξίζει έναν δημόσιο βίο που να χτίζεται με συναίνεση. Με διάλογο, όχι με υπαινιγμούς. Με ειλικρίνεια, όχι με στρατηγική. Με ΜΜΕ που ρωτούν, όχι που νουθετούν.

Γιατί στο τέλος της ημέρας, το ερώτημα δεν είναι «πού θα χτιστεί το επισκοπικό μέγαρο». Το ερώτημα είναι αν τελικά μπορεί να χτιστεί οτιδήποτε πάνω σε τόσο ρηγμένη εμπιστοσύνη ειδικά όταν τα θεμέλια θυμίζουν περισσότερο άμμο παρά βράχο.