Ζήσης Παπαϊωάννου: Ένας αγαπητός ηθοποιός και συγγραφέας μας αποκαλύπτεται

Η Θεατρική σκηνή φυλάττει πάντοτε λίγο από το μεγαλειώδη χώρο της για την πολυσχιδή προσωπικότητά του, ο Κινηματογραφικός φακός μαγνητίζεται από το ευγενικό αλλά και διαπεραστικό βλέμμα του, η Τηλεόραση εμφανίζεται σαν άλλη όαση σε περιόδους αναγέννησης του καλλιτεχνικού πνεύματος που διαπερνάει συθέμελα τη μουσόφιλη ύπαρξη του. Τώρα τελευταία, η συγγραφική παραγωγή ταράζει τα αβαθή ύδατα των ενδόμυχων σκέψεων του. Και πώς να μη συνέβαινε κάτι τέτοιο; Ο ψυχικός του κόσμος ανεξάντλητος, γεμάτος συναισθήματα για το ελληνικό παρελθόν και ειλικρινή αγάπη για την πιο τρυφερή περίοδο ζωής του ανθρώπου, την παιδική. Για αυτό και κάθε λέξη στα χαρτιά του μετουσιώνεται σε ιδέα αισιοδοξίας, σε παραίνεση για το αύριο, σε κάλεσμα για γνωριμία με τις ιδέες, τις αξίες, την τέχνη… μίας μόνο φαινομενικά μακρινής εποχής.

Τα δικά μας λόγια, όμως, φαντάζουν περιττά, ειδικά όταν διασκορπίζοντα σαν έπεα πτερόεντα μέσα σε εκείνο το υποβλητικό, απόκοσμο τοπίο, που στέκει κυριολεκτικά και μεταφορικά μεταξύ Ουρανού και Γης, και αγαπήθηκε – όχι αδίκως και τυχαία – τόσο πολύ από τον Ζήση.

Ο λόγος, λοιπόν, στον Ζήση Παπαϊωάννου, με φόντο τα Μετέωρα…

-Από τον πανάρχαιο και εν τη γενέσει του αποπνέοντα σεβασμό χώρο του Θεάτρου, στον ευφάνταστο κόσμο του Κινηματογράφου και την αμφιλεγόμενη για πολλούς «οικογένεια» της Τηλεόρασης. Οι συμμετοχές σας πολλές και γνωστές στο κοινό. Αν έπρεπε, όμως, να ξεχωρίσετε μία, ποια θα ήταν αυτή;

-Για να έχω πει το «ΝΑΙ» στις συνεργασίες μου αυτές σημαίνει ότι μέσα μου έχει υπάρξει το σκίρτημα της θέλησης και της αγάπης. Οπότε θα σου πω «Όλες». Όμως, επειδή μου το ζητάς με αυτό τον ωραίο σου τρόπο θα πω μια αγαπημένη μου συνεργασία στον Ελληνικό Κινηματογράφο που είναι η ταινία «Ευτυχία» του Άγγελου Φραντζή. Πρόκειται για έναν σπουδαίο Κινηματογραφιστή σκηνοθέτη με τον οποίον έχω την τύχη και την τιμή να συνεργαστώ δύο φορές και σε προηγούμενη ταινία του, στο «Σύμπτωμα-Symptom». Αυτή η απλότητα, η αγάπη της Ευτυχίας-Κάτιας Γκουλιώνη με έχει κάνει να αγαπήσω περισσότερο την Έβδομη Τέχνη και τους ανθρώπους. Σπουδαίος άνθρωπος τεράστια καρδιά.

-Ποιο το βασικό σας κριτήριο στο να πείτε το πολυπόθητο «ναι» στις νέες προτάσεις προς συνεργασία;

-Όπως όλοι μας, έτσι και εγώ έχω κάποια στάνταρ στον επαγγελματικό μου χώρο. Προσέχω για να έχω… Δόξα τον Θεό μέχρι τώρα μόνο ωραίες συνεργασίες έχω με δυνατές δουλειές. Το ευτύχημα είναι πως είμαστε καλοί άνθρωποι εμείς οι Καλλιτέχνες αγαπάμε πολύ και αγαπιόμαστε και αυτό είναι κάτι το μαγικό. 

Το πρώτο πράγμα που κοιτώ είναι τι είδους έργο είναι αυτό… κοιτώ αν με γεμίζει εσωτερικά και αν πάρω το κλικ μέσα μου τότε προχωρώ στο επόμενο βήμα,

-Πρόσωπα και καταστάσεις που διαδραμάτισαν αξιοσημείωτο ρόλο στη σύνθεση της καλλιτεχνικής σας προσωπικότητας;

-Το πρώτο Πρόσωπο με το οποίο συνεργάστηκα θα πω τον κ. Γιάννη Μπέζο. Κάναμε τότε την εποχή του 2008 τα «Παντρολογήματα» του Νικολάι Γκόγκολ στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολος Κουν. Παρεμπιπτόντως, σήμερα είναι και η ημέρα της γέννησής του, 13 Σεπτεμβρίου το 1908. Ο κ. Γιάννης λοιπόν ένας δοτικός άνθρωπος πολύ σοβαρός που μόνο καλά λόγια έχω να πω. Ένας επαγγελματίας στο Θέατρο που τόσο αγαπάει. Χαίρομαι για την συνεργασία μου μαζί του.

-Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε ότι στην ελληνική Τηλεόραση αναπτύσσεται δυναμικά η λογική του “remake”. Οι απόψεις περί αυτών διίστανται. Ποια η δική σας γνώμη; Θα συμμετείχατε σε μία τέτοια παραγωγή;

-Και βέβαια! Άλλωστε, αυτή είναι η μαγεία της Τέχνης. Το να προχωράς παρακάτω την ίδια ιστορία. Είναι πολλοί οι τρόποι…

Αν μου λέγαν ότι ξανά κάνουμε τη «Λούφα και Παραλλαγή» θα έλεγα το «Ναι» με μεγάλη μου χαρά.

Μακάρι…

-Ο πλούσιος εσωτερικός σας κόσμος περιλαμβάνει, επίσης, ευαισθησίες που εκφράζονται και μέσω της συγγραφής. Ποιο λόγοι σας οδήγησαν να ασχοληθείτε με τη Λογοτεχνία, και μάλιστα την Παιδική Λογοτεχνία;

-Είναι δύσκολο το κομμάτι αυτό, του παιδιού… αλλά συνάμα ευχάριστο. Βιβλία, ταξίδια του μυαλού, πλούτος λέξεων, συγγραφείς… όλα αυτά έχουν να κάνουν με τον νου, με το ταξίδι του μυαλού και της γνώσης. Είναι κάτι το μαγικό και όταν έχεις να κάνεις με παιδιά όλο αυτό γιγαντώνεται. Συνεχώς γράφω χωρίς να υπάρχει κάποιο έναυσμα. Γράφω για να πλουτίσω τον δικό μου εσωτερικό κόσμο και μετά των παιδιών. Είναι μαγικό το τοπίο να βρίσκεσαι σε μια αίθουσα σχολείου ή Βιβλιοθήκης, κάπου μακριά από την έδρα σου, και να συζητάς κάνοντας κοινωνική συζήτηση με τα παιδιά μιλώντας για τους ήρωες του βιβλίου σου. Το έχω ζήσει άπειρες φορές και εύχομαι να το ζήσω ξανά. Η Παιδική Λογοτεχνία είναι και η πιο τρυφερή ηλικία, οπότε θέλει προσοχή το τι θα πεις πως θα το αποδώσεις και τι αντίκτυπο θα έχει.

Ήδη από μία πρώτη ανάγνωση εύκολα καταλαβαίνει ο καθένας ότι οι ιστορίες σας δεν εξαντλούνται στις γλαφυρές περιγραφές. Παράλληλα, κινητοποιούν το παιδικό ενδιαφέρον για ανακάλυψη με εικόνες που προέρχονται από την πολιτισμική πραγματικότητα του τόπου μας, δημιουργούν προβληματισμούς για ό,τι το επιφανειακό και τροφοδοτούν τη σκέψη με διδακτικές παραινέσεις για το αύριο. Αυτά, τουλάχιστον, καταλαβαίνουμε εμείς… Εσείς, τι έχετε να μας πείτε για τη βαθύτερη φιλοσοφία που διατρέχει τα γραπτά σας απότοκα;

Ο αρχαίος Πολιτισμός ως συστατικός παράγοντας στο παιδί, θα πω εγώ, μόνο καλό κάνει... Μπορεί να είναι δύσκολο ως τρόπος αλλά υπάρχει η νόηση. Άλλωστε, τα παιδιά δεν θα διαβάσουν μόνο μία φορά μία Παιδική Λογοτεχνία.,. θα την αγγίξουν, θα τη μυρίσουν, θα την ξανά ανοίξουν, θα μπει στο ράφι της προσωπικής τους βιβλιοθήκης, αλλά να είστε σίγουροι ότι θα την ξανά ανοίξουν. Ο στόχος μου είναι να μάθουν τον 5ο αιώνα και μετά. Το «Χρυσό Αιώνα», δηλαδή, όλα εκείνα τα σημαντικά πρόσωπα, έργα τέχνης…

Με μια παιδικότητα, αυτήν της γραφής, έτσι ώστε να είναι πιο κατανοητή πιο άμεση. Σε αυτό το σημείο μας βοηθά πολύ η εικονογράφηση. Θεωρώ σημαντικό στοιχείο μιας Παιδικής Λογοτεχνίας. Υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον από τους ίδιους τους γονείς ως προς την Παιδική Λογοτεχνία και την αρχαία Ελλάδα. Κάποιες φορές το βλέπουμε όλοι οι Συγγραφείς αν δεν αρέσει κάτι στον γονιό, τότε δεν θα το αποκτήσει το παιδί. Ευτυχώς, υπάρχουν γονείς – και είμαι ευγνώμων για αυτό – που επενδύουν στα καλά βιβλία, στη Λογοτεχνία.

-Και ο ελληνικός πολιτισμός…για να γράφετε με φόντο την Ακρόπολη και την Επίδαυρο, κάτι ελκύει ενδόμυχα το έμφυτο δημιουργείν σας προς την αρχαιότητα. Μοιραστείτε μαζί μας αυτή τη σχέση σας;

-Στόχος μου να μάθουν την αρχαιά Ελλάδα μέσω των παιδικών μου βιβλίων… Να δουν εσωτερικά τον χαρακτήρα των ηρώων μου αλλά και την συμπεριφορά τους. Να διδαχθούν αλλά και να μάθουν τα αγάλματα και την ιστορία τους. Για παράδειγμα, στο πρώτο μου βιβλίο με τίτλο «Ελπινίκη», φωνές και ψίθυροι στο Μουσείο της Ακρόπολης αναφέρω και δείχνω τη ζωφόρο. Αναλύω με μια παιδικότητα τι είναι, που χρησίμευε, και από τι αποτελούνταν… όπως από αναπαραστάσεις μυθικών ανθρώπων και αλόγων. Και στο τέλος του βιβλίου έχω δικές μου ασκήσεις θεατρικού παιχνιδιού να μου κάνουν την δική τους ζωφόρο, έτσι όπως τη φαντάζονται. Με τον δικό τους τρόπο. Και στο δεύτερο βιβλίο έχω ασκήσεις θεατρικού παιχνιδιού σχετικά με την αρχαία Ελλάδα. Ως και καθηγητής Υποκριτικής και Θεατρικού Παιχνιδιού θέλω να έχω πάντα ασκήσεις στο τέλος της κάθε ιστορίας. Ως ένα παιχνίδι που να μην τρομάζει την ύπαρξη του βιβλίου.

Το δεύτερο βιβλίο μου «Βασιλική, η μαγική Ηχώ Επιδαύρου» από τις Εκδόσεις Μ. Σιδέρης, περιλαμβάνει πολλές ασκήσεις, και φυσικά, πολύ από αρχαία Ελλάδα.

-Που θα σας δούμε από τη νέα σεζόν;

-Φέτος συμμετέχω σε τρεις παραγωγές. Έπαιξα, όπως σας είπα παραπάνω, στην ταινία «Ευτυχία» του Άγγελου Φραντζή και σε δύο σήριαλ, στο «Κρατάς Μυστικό» στον Alpha tv, και βρέθηκα στο σήριαλ «Γυναίκα χωρίς όνομα» στον ANT1. Αυτή την περίοδο συζητώ για δύο νέα σήριαλ που δεν μου επιτρέπεται να μιλήσω ακόμη. Να είστε σίγουροι, όμως, ότι φέτος θα γίνουν ακόμη πιο δυνατές δουλειές και ωραίες παραγωγές που έχουν να δείξουν και να πουν.

-Τι θα διαβάσουμε από εσάς στο επόμενο χρονικό διάστημα;

-Θα συνεχίσω την περιοδεία του δεύτερου βιβλίου μου «Βασιλική, η μαγική ηχώ της Επιδαύρου» (Εκδόσεις Μ. Σιδέρης), και έχω ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό την συγγραφή του τρίτου μου βιβλίου, το οποίο ελπίζω και να σας αγγίξει με το δικό του τρόπο.

Μέχρι την επόμενη φορά που η υπομονή μας θα εμπεριέχει έστω και ψήγματα καλογερικής υπομονής, ώστε να ακούσουμε περισσότερα από τον ίδιο.

Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Ζήση Παπαϊωάννου για τη συνέντευξη!

Με μια ματιά…

Ο Ζήσης Παπαϊωάννου γεννήθηκε στην Καλαμπάκα το 1984. Είναι απόφοιτος της Σχολής Θεάτρου «Κάρολος Κουν» με πλούσια μετεκπαίδευση στο Θεατρικό Παιχνίδι και την Αρχαία Φιλοσοφία (University of Edinburgh, UK· University of Pennsylvania, PA, USA· MOMA, NY, USA). Έχει συμμτάσχει σε πλήθος θεατρικών, κινηματογραφικών και τηλεοπτικών επιτυχιών, με πιο πρόσφατες, μεταξύ άλλων, τις εξής: «Ευτυχία» (ταινία, Tanweer Productions, 2019), «Κρατάς Μυστικό» (σειρά, Alpha, 2019-2020), «Γυναίκα χωρίς όνομα» (σειρά, Ant1, 2018-2020). Εργάζεται ως Ηθοποιός και Καθηγητής Υποκριτικής. Επίσης, είναι συγγραφέας των παιδικών βιβλίων: Βασιλική, η μαγική ηχώ της Επιδαύρου, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Μ. Σιδέρης, 2019, και Ελπινίκη, φωνές και ψίθυροι στο Μουσείο της Ακρόπολης, Εκδόσεις Όστρια, 2017.

 

Συνέντευξη στον Γιώργο Ορφανίδη για το  Athens Art

• Ζήσης Παπαϊωάννου
 
• Βασιλική, η μαγική ηχώ της Επιδαύρου
 
• Ελπινίκη, φωνές και ψίθυροι στο Μουσείο της Ακρόπολης