Ψηφιακά Όπλα & Τεχνητή Νοημοσύνη Η Αόρατη Μάχη Εξουσίας του 21ου Αιώνα και οι Ηλεκτρονικές Απάτες

Αποκλειστική συνέντευξη με τον Καθηγητή Οικονομίας & Νέων Τεχνολογιών  Μάριο  Παπαευσταθίου

Ειδικό σε Καινοτομία, Τεχνητή Νοημοσύνη & Ψηφιακό Μετασχηματισμό

https://mariospapaefstathiou.gr

https://www.youtube.com/@Marios_Papaefstathiou

 

Ερώτηση 1: Κύριε Παπαευσταθίου θέλαμε να μας μιλήσετε για την ψηφιακή εποχή που ζούμε και σε ποιες επιχειρήσεις γίνονται κυβερνοεπιθέσεις σήμερα ;

Ζούμε σε μια εποχή όπου η τεχνολογία καθορίζει την καθημερινότητα και την επιχειρηματική λειτουργία, αλλά μπορεί ταυτόχρονα να λειτουργήσει σαν όπλο στα χέρια κάποιου που δεν βλέπουμε. Όπως εύστοχα έχει ειπωθεί, «το να προσπαθείς να προβλέψεις το μέλλον είναι σαν να οδηγείς μέσα στη νύχτα σε έναν επαρχιακό δρόμο με τα φώτα σβηστά, κοιτάζοντας από το πίσω παράθυρο». Αυτή η περιγραφή αποτυπώνει απόλυτα το πόσο δύσκολο είναι να προβλέψει κανείς τις απειλές της σύγχρονης ψηφιακής εποχής.

 

Τα δεδομένα έχουν γίνει ο νέος χρυσός. Οι κυβερνοεγκληματίες — οργανωμένοι, καλά εξοπλισμένοι και συχνά άμεσα συνδεδεμένοι με διεθνή κυκλώματα — γνωρίζουν πόσο πολύτιμα είναι. Κάθε κλικ μπορεί να αποδειχθεί απειλή και κάθε email ενδέχεται να είναι παγίδα. Ο νέος εχθρός δεν κρατάει όπλο∙ κρατάει πληκτρολόγιο. Και ο πόλεμος που δίνεται πλέον δεν έχει σύνορα. Είναι ο αόρατος πόλεμος του 21ου αιώνα.

Το πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι οι κυβερνοεπιθέσεις δεν στοχεύουν πια μόνο τις πολυεθνικές εταιρείες με πολύπλοκα συστήματα και εκατομμύρια πελατών. Αντιθέτως, οι μικρές και οικογενειακές επιχειρήσεις — αυτές που συχνά πιστεύουν ότι «σε μένα δεν θα συμβεί ποτέ» — αποτελούν πλέον εύκολους στόχους. Μια απλή παραπλανητική κίνηση, ένα κακό password ή ένα phishing email αρκούν για να ανοίξει διάπλατα η πόρτα στους εγκληματίες του διαδικτύου. Δεν είναι τυχαίο ότι το 90% των επιθέσεων ξεκινάει ακριβώς από αυτούς τους δύο αδύναμους κρίκους: την ανθρώπινη αμέλεια και την ελλιπή εκπαίδευση.

 

Ερώτηση 2 : Πόσο ασφαλείς είναι τελικά οι εφαρμογές κινητών (viber,telegram,whats up κτλ) στην πράξη και τι πρέπει να προσέχει περισσότερο ο χρήστης ώστε να διασφαλίζει τα προσωπικά του δεδομένα;

Οι επικοινωνίες μέσω εφαρμογών κινητών θεωρούνται σήμερα σχετικά ασφαλείς, εφόσον τηρούνται συγκεκριμένα μέτρα προστασίας, όπως η κρυπτογράφηση δεδομένων, οι τακτικές ενημερώσεις των εφαρμογών και η προσοχή στη διασύνδεση πολλαπλών συσκευών.Kατά την γνώμη μου η πιο ασφαλής εφαρμογή είναι η Signal που χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς μας στην Βουλή των Ελλήνων

Ερώτηση 3: Γιατί οι ηλεκτρονικές απάτες αυξάνονται με τόσο γρήγορους ρυθμούς;

Απάντηση:
Γιατί συνδυάζουν τρία πράγματα: τεχνολογία, τεχνητή νοημοσύνη και ανθρώπινη ψυχολογία. Οι κυβερνοεγκληματίες δεν βασίζονται πλέον μόνο σε τεχνικές γνώσεις. Μελετούν τον φόβο, την αγωνία, την ανάγκη και την ελπίδα. Εκμεταλλεύονται κοινωνικά γεγονότα, οικονομικές δυσκολίες, φυσικές καταστροφές ή κρατικά επιδόματα. Όταν κάποιος βρίσκεται σε πίεση, είναι πιο ευάλωτος.

---

Ερώτηση 4: Τι ακριβώς είναι το scamming και γιατί θεωρείται τόσο επικίνδυνο;

Απάντηση:
Το scamming είναι η οργανωμένη προσπάθεια εξαπάτησης μέσω ψηφιακών μέσων. Μπορεί να γίνει με email, SMS, social media, τηλεφωνικές κλήσεις ή ψεύτικες ιστοσελίδες. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: κλοπή χρημάτων, υποκλοπή προσωπικών και τραπεζικών δεδομένων ή πλήρης έλεγχος λογαριασμών. Το επικίνδυνο στοιχείο είναι ότι οι απάτες αυτές προσαρμόζονται συνεχώς και γίνονται ολοένα πιο πειστικές.

 

Ερώτηση 5: Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες μορφές απάτης σήμερα;

Απάντηση:
Το phishing παραμένει «βασιλιάς», με ψεύτικα email που παριστάνουν τράπεζες ή δημόσιες υπηρεσίες. Ακολουθεί το smishing μέσω SMS και το vishing με τηλεφωνικές κλήσεις από δήθεν υπαλλήλους τραπεζών. Ιδιαίτερη άνοδο έχουν τα romance scams, όπου οι δράστες χτίζουν συναισθηματική σχέση με το θύμα. Και φυσικά, έχουμε τις επενδυτικές απάτες και τα crypto scams, που υπόσχονται εύκολο και γρήγορο κέρδος.

---

Ερώτηση 6: Τι είναι το Caller ID Spoofing και γιατί πρέπει να μας ανησυχεί;

Απάντηση:
Το Caller ID Spoofing είναι η παραποίηση της ταυτότητας κλήσης. Ο απατεώνας εμφανίζεται με έναν αριθμό που εμπιστεύεστε – ακόμη και με τον δικό σας. Αυτό δημιουργεί ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Σκοπός τους είναι να σας αιφνιδιάσουν και να αποσπάσουν τραπεζικά στοιχεία, PIN ή κωδικούς μιας χρήσης (OTP).

---

Ερώτηση 7: Οι απάτες μέσω QR Code, το λεγόμενο Quishing, γιατί είναι τόσο ύπουλες;

Απάντηση:
Γιατί ο χρήστης δεν βλέπει τον σύνδεσμο πριν τον ανοίξει. Ένα QR Code μπορεί να σας οδηγήσει σε ψεύτικη ιστοσελίδα που μοιάζει απόλυτα αληθινή. Συχνά τα βρίσκουμε σε καφέ, παρκόμετρα, αφίσες, στάσεις ΜΜΜ ή ακόμη και σε δήθεν ειδοποιήσεις courier. Στοχεύουν κυρίως κινητές συσκευές, όπου ο έλεγχος είναι πιο δύσκολος.

---

Ερώτηση 8: Πώς χρησιμοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη και τα deepfakes στις απάτες;

Απάντηση:
Εδώ μπαίνουμε σε μια νέα, ιδιαίτερα επικίνδυνη εποχή. Με τα deepfakes, οι εγκληματίες μπορούν να αναπαράγουν φωνές και εικόνες με εντυπωσιακή ακρίβεια. Φανταστείτε να δεχθείτε μια κλήση με τη φωνή του παιδιού σας να σας ζητά χρήματα επειγόντως. Ο φόβος παραλύει τη λογική. Αυτή η τεχνική εκμεταλλεύεται καθαρά τον ανθρώπινο παράγοντα.

 

 

Ερώτηση 9:Κύριε Καθηγητά ποιες είναι οι συμβουλές σας προς του πολίτες για την ασφάλεια τους;

Απάντηση:
Η ψηφιακή ασφάλεια είναι προσωπική ευθύνη. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε ισχυρούς κωδικούς, να αποφεύγετε δημόσιες Wi-Fi δίκτυα για ευαίσθητες επικοινωνίες, και να είστε προσεκτικοί με τη διαχείριση των δικαιωμάτων πρόσβασης των εφαρμογών ώστε στο κομμάτι της επικοινωνίας να εξασφαλίσουμε την μέγιστη ιδιωτικότητα και το απόρρητο ώστε να μην εκτεθούμε σε δυνητικούς κινδύνους.Οι απάτες σήμερα δεν γίνονται από μυστηριώδεις χάκερ, αλλά από ανθρώπους που ξέρουν πώς να κερδίζουν την εμπιστοσύνη μας.
Στο τέλος της ημέρας, ο πιο ισχυρός κωδικός ασφαλείας είναι η ενημέρωσή μας.