Νέα σελίδα στις αμυντικές σχέσεις ΗΠΑ-Κύπρου

Στην ιστορική απόφαση για την πλήρη άρση του εμπάργκο της πώλησης όπλων που είχε επιβληθεί εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1987 προχωρά η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.

Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο μεγάλο βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση είχε γίνει τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν ο τότε Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, είχε τηλεφωνήσει στον Νίκο Χριστοδουλίδη για να του ανακοινώσει τη μερική άρση του εμπάργκο. Το συγκεκριμένο γεγονός είχε ανοίξει τον δρόμο για την πώληση αμερικανικών μη φονικών όπλων στην Κύπρο, προβλέποντας ότι η μερική άρση του εμπάργκο θα πρέπει να ανανεώνεται με σχετική εντολή σε ετήσια βάση.

Με την απόφαση η κυβέρνηση των ΗΠΑ προχωρά στην ομαλοποίηση των αμυντικών της σχέσεων με τη Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς πλέον δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στην πώληση όπλων. Παρόλα αυτά όμως, η άρση του εμπάργκο θα συνεχίσει να ανανεώνεται σε ετήσια βάση, καθώς  ο νόμος «East Med Act» του 2019 και ο Νόμος για το Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2020 προβλέπουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος πρέπει να πιστοποιεί στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίζει να συνεργάζεται με τη κυβέρνηση των ΗΠΑ σε μια σειρά από κρίσιμους τομείς. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πρέπει να ελέγχει κάθε χρόνο ότι η κυπριακή κυβέρνηση:

    -  Συνεργάζεται για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων πάνω στους κανονισμούς για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοοικονομική ρυθμιστική εποπτεία.

    -   Συνεχίζει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την απαγόρευση πρόσβασης στα λιμάνια ρωσικών πολεμικών πλοίων για ανεφοδιασμό και εξυπηρέτηση.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, η απόφαση για την πλήρη άρση του εμπάργκο εκτιμάται ότι πρόκειται για ένα επιπλέον βήμα που αντανακλά την συνεχώς αυξανόμενη σημασία που αποδίδει η αμερικανική εξωτερική πολιτική στις σχέσεις με την Κύπρο αλλά και τη στενότερη αμυντική συνεργασία που έχει οικοδομηθεί τα τελευταία χρόνια στη βάση του νομοσχεδίου «East Med Act»

Εντονη αντίδραση της Αγκυρας

Ανακοίνωση εξέδωσε το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, σχετικά με την απόφαση των ΗΠΑ για πλήρη άρση του εμπάργκο όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία.

Όπως αναφέρεται, «καταδικάζουμε έντονα τη διεύρυνση του εύρους της απόφασης που έλαβαν οι ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο όπλων προς την «ελληνοκυπριακή διοίκηση» (όπως αποκαλεί την Κυπριακή Δημοκρατία)».

Την ίδια ώρα αναφέρει πως υποστηρίζει πλήρως την αντίδραση του ψευδοκράτους σχετικά με την απόφαση.

«Η απόφαση αυτή, η οποία έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της “ισότητας των δύο πλευρών στο Νησί”, και η οποία θα ενισχύσει περαιτέρω την αδιαλλαξία της ελληνοκυπριακής πλευράς, θα επηρεάσει αρνητικά τις προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού και θα οδηγήσει σε κούρσα εξοπλισμών στο νησί, βλάπτοντας την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο», προστίθεται.

Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών καλεί τις ΗΠΑ να επανεξετάσει την απόφαση και να ακολουθήσουν «ισορροπημένη πολιτική έναντι των δύο πλευρών στο νησί».

«Η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, θα πρέπει να επιβεβαιώσει την “κυριαρχική ισότητα” και το “ισότιμο διεθνές καθεστώς” του “τουρκοκυπριακού λαού”, που επιβεβαιώθηκαν επίσης από τις Συμφωνίες του 1959-60, και να ενεργήσει ανάλογα», τονίζει.

Τέλος αναφέρει πως σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία, ως εγγυήτρια χώρα, «σύμφωνα με τις νομικές και ιστορικές της ευθύνες, θα συνεχίσει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την ύπαρξη, την ασφάλεια και την ηρεμία των Τουρκοκυπρίων με κάθε μέσο».