Θεραπεύει σκανδαλίζοντας.

Ποιος θα κοιτούσε τις παραμέτρους μιας θεραπείας, εάν ερχόταν η ίαση και μάλιστα από τον Χριστό; Τόσους θεράπευσε ο Χριστός. Χρειαζόταν να μπει στο μικροσκόπιο η θεραπεία του; Παρόλα αυτά αυτό σκανδάλιζε.

Στο ευαγγέλιο της Κυριακής ο Χριστός θεραπεύει (Ματθ. 9, 1-8). Θεραπεύει έναν παράλυτο. Και όπως εξάλλου συνηθίζει σε κάθε θεραπεία, συσχετίζεται μαζί του και συνάπτει μία σχέση. Αυτή η σχέση ανάμεσα στα πρόσωπα κοινωνεί τους ανθρώπους, κοινωνεί τον λόγο. Δεν κάνει μαγικά ο Χριστός με το ζόρι. Δεν είναι ταχυδακτυλουργός που παραβιάζει την ανθρώπινη θέληση και αρκείται σε έναν κοσμικό εντυπωσιασμό. Ο Χριστός συζητάει με τον ασθενή, τον ταλαιπωρημένο, ανοίγει διάλογο, βλέπει μέσα στους ανθρώπους και ανασύρει τα όμορφα χαρίσματα τους.

Στην εποχή μας ο κόσμος, οι πιστοί, αρκετοί πιστοί θέλουν να σωθούν με μαγικό τρόπο. Θέλουν έναν Θεό φετιχιστή να τους αποδείξει πως το Σώμα και το Αίμα Του δεν μεταδίδουν τον ιό, τον κάθε ιό. Δεν θέλουν να το βιώσουν αυτό, δεν θέλουν να αποκτήσουν εμπειρία της σχέσης που κοινωνεί την βεβαιότητα και ανασύρει την εμπειρία ως βεβαιωμένη μετοχή στο γεγονός της θείας ενσαρκώσεως. Αρκετοί έχουν αποκτήσει την αντίληψη ενός μαγικού Θεού και κατ’ επέκταση ενός πνευματικού, τον οποίο αντιμετωπίζουν ως θρησκευτικό γκουρού, από τον οποίο απαιτούν λύσεις, βεβαιώσεις, σωτηρία χωρίς κόπο. Και πολλοί πνευματικοί καθίστανται μέντιουμ που προβλέπουν τα έσχατα, ανακοινώνουν τα μελλούμενα, τρομοκρατώντας όμως τους πιστούς, τους οποίους καθιστούν οπαδούς. Να λοιπόν μία ακόμη συνήθεια πιστών και πνευματικών που μετατρέπει την Εκκλησία σε οργάνωση. Πουθενά αποκάλυψη, πουθενά μυστήριο.

Ο Χριστός γιατρεύει τον παράλυτο όπως θεράπευσε και άλλους. Κάτι βλέπει μέσα του. Αρπάζει την παραμικρή αφορμή και λυτρώνει από την καταδίκη. Κι αυτό προσωρινό, καθότι με την ίαση ο Χριστός θέλει να δείξει την νέα ζωή, την νέα κατάσταση που θα υπάρχει στην Βασιλεία του Θεού, έναν κόσμο χωρίς σημεία αλλοιώσεως της όντως καλής φύσεως. Δεν ρωτάει τον παράλυτο πολλά, δεν γίνεται αδιάκριτος. Σήμερα, πηγαίνεις στον πνευματικό να του αδειάσεις τον εαυτό σου και ορισμένοι κοιτούν από την κλειδαρότρυπα την προσωπική σου ζωή, αναλώνονται σε μαγικά τεχνάσματα σωτηρίας κ.ο.κ.. Ο Χριστός με πολύ διάκριση σώζει. Δεν ρωτάει πολλά. Βλέπει και σώζει. Φιλάνθρωπος έως εσχάτων, τόσο που απορεί κανείς εάν η αστοχία ως αναγνώριση και διόρθωση μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο στη σωτηρία.

Βέβαια, όλα αυτά που ενεργεί ο Χριστός έχουν ένα κόστος. Το κόστος της αυθεντικότητας σκανδαλίζει τους γραμματείς, που δεν τους ενδιαφέρει η σωτηρία, το γεγονός της ίασης και της συγχωρητικότητας ως αντίβαρο σε βεβαρυμμένες τύψεις και αστοχίες, αλλά σκανδαλίζονται επειδή αυτός που βλέπουν μπροστά τους αναλαμβάνει το βάρος της σωτηρίας. Οι γραμματείς και οι κάθε λογής ευσεβιστές και ηθικιστές που έχουν παραλύσει σήμερα το εκκλησιαστικό σώμα και τείνουν από εξαίρεση να καταστούν σοβαρό αντιστάθμισμα στην αγνότητα, ειλικρίνεια, αυθεντικότητα, σκανδαλίζονται από τέτοια πράγματα. Ποιος είναι αυτός που θα σώσει; Ποιος είναι ο Χριστός; Μήπως ο Χριστός δεν παραγκωνίζεται σήμερα; Περισσότερο γίνεται λόγος για προφητείες γερόντων που γνωρίζουν τα μελλούμενα και προειδοποιούν, γερόντων που φιγουράροντας δίπλα σε σύγχρονους οσίους απαιτούν υπακοή, παρά για το πρόσωπο του Χριστού. Όταν ο Νίτσε μιλούσε για θεοκτονία στην δυτική Εκκλησία, γνώριζε πολύ καλά ποιον Θεό πάλευε να αντικρούσει∙ τον Θεό είδωλο, αυτόν που πολλές φορές πρωταγωνιστεί και σ’ εμάς. 

Τελικά, ο Χριστός είναι άπαιχτος. Δεν ρωτάει πολλά κα δεν αναλώνεται σε βαττολογίες. Και για να μιλήσει στη γλώσσα των επικριτών του, όσον αφορά τη θεραπεία του παραλύτου, λέει στους γραμματείς: ‘’Γιατί σκέπτεστε πονηρά μέσα στην καρδιά σας; Τί είναι ευκολότερο να πω ‘’Σου συγχωρούνται οι αμαρτίες σου’’ ή να πω ‘’Σήκω πάνω και περπάτησε’’; (Ματθ. 9, 4-5). Προκαλεί με τον τρόπο αυτό την υποκρισία τους, εξωθώντας την σε ακραία μορφή τραγωδίας υπαρξιακής αποδόμησης. Αποδομεί τον χαρακτήρα τραγικών ανθρώπων που εξακολουθούν και σήμερα να πιστεύουν στο γράμμα του νόμου και όχι στο πνεύμα του νόμου, πιστεύοντας ανερυθρίαστα βασανιστικά πως η σωτηρία έρχεται μέσα από τις τρίχες και τα μαλλιά. Αυτό είναι το πνεύμα της υποκρισίας πολλών χριστιανών, από όπου κι αν προέρχονται.

Κάθε θεραπεία του Χριστού αποτελεί σκάνδαλο. Δεν υπάρχει σωτηρία ανένταχτη στον κόπο, την προσφορά, την θυσία. Όλα εντάσσονται στο σχέδιο του Θεού. Μόνο που αυτό το σχέδιο χαλάει τα σχέδια των όσων θεωρούν τον εαυτό τους ανώτερο πνευματικά μέσα στην Εκκλησία, όσων θεωρούν πως μπορούν εκτός από τους ανθρώπους να ξεγελούν ακόμη και τον Θεό, τον οποίο πλάθουν κατ’ εικόνα δική τους. Ίσως να είναι αυτός ο τρόπος που κατεβάζουν τον Θεό στα μέτρα τους. Ο Χριστός σκανδαλίζει. Θεραπεύει ανένταχτους, ξεχασμένους, βυθισμένους στον εφιάλτη της αμαρτίας. Κι από την άλλη, όλοι όσοι απαιτούν την σωτηρία τους από τον Θεό, αποδεικνύοντας στο κοσμικό πνεύμα πως οι γλείφτες θα συνεχίσουν να επιβιώνουν.

Πρεσβύτερος Ηρακλής Φίλιος (βαλκανιολόγος, θεολόγος)

Εφημέριος Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Διάβας